تولید و ازدیاد مواد نشاسته‌ای، رشد سبزینه‌ای و ازدیاد قسمت‌های سبز گیاه مانند برگ، تأمین رشد و نمو سریع شاخ و برگ، بالا بردن عملکرد و درشت شدن محصول، تولید پروتئین و کٌلروفیل و میزان رشد گیاه از مهمترین اعمال این عنصر است.
نیترون در گیاه به فرم نیتراتی NO3 و آمونیاکی NH4 قابل جذب است. اما مهم است بدانید این عنصر در حالت آمونیاکی به صورت مستقیم و با سرعت بالا جذب شده و قابلیت مصرف دارد در حالی که نیتروژن نیتراتی باید فرایند نیتریفیکاسیون را طی کند تا توسط گیاه جذب شود.
اما چرا استفاده از نیتروژن نیتراتی بهتر است ؟ منتظر باشید!!
این عنصر مهمترین عنصر در چرخه تولید انرژی گیاهان است. ترکیباتی همچون NADPHA و ATP از مهمترین
ترکیبات حاصله از این عنصر هستند. وجود ترکیبات پر‌انرژی در ساختار گیاه منجر به افزایش گل‌انگیزی، تحریک فاز زایش، تولید ریشه‌های جدید و ... خواهد بود.
این عنصر به توسعه ریشه و رشد و باردهی گیاه کمک میکند.
شدت تقاضای گیاه برای این عنصر در مراحل اولیه رشد و خصوصا در شرایط سرد خاک بیشتر میباشد و در تشکیل میوه و بذر نقش دارد.
از تأثیرات فسفر بر روی گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره داشت: ریشه‌زایی، انجام فتوسنتز، ازدیاد مواد ذخیره‌ای، انتقال هیدرات کربن در گیاه، موفقیت در عمل تلقیح و تشکیل میوه، تأثیرات در رنگ و درشتی میوه، زودرس نمودن میوه و ...که همگی تحت کنترل و کودهای فسفره خواهد بود.
اما دقت داشته باشید مصرف بی‌رویه این عنصر صدمات جبران‌ناپذیری خواهد زد. چرا؟؟ منتظر بمانید!!
پادشاه بی‌بدیل عناصر غذایی پتاسیم است که برای تشکیل نشاسته ضروری میباشد. همچنین در حرکت قند در گیاه (پمپ پتاسیم) فعالیت دارد و در سلول وظیفه تخلیه قند را بر عهده دارد و نقش مهمی در کاهش پتانسیل اسمزی در مغز ریشه دارد که لازمه فشار تورگر برای سلول، انتقال شیره خام در آوند چوبی و
متعادل ساختن آب گیاه است.
از تأثیرات پتاسیم بر روی گیاه می‌توان به موارد زیر اشاره داشت: حضور در ساختار دیواره سلولی، ازدیاد ساخت مواد نشاسته‌ای، افزایش مقاومت گیاه به بیماری و رطوبت زیاد و سرما وگرما و خشکی، تسریع عمل نیتریفیکاسیون، قابل جذب نمودن سایر املاح، افزایش سایز و طعم میوه‌ها،
افزایش شاخص سطح برگ، افزایش رنگ‌پذیری و رسیدگی میوه که همگی تحت کنترل این عنصرند.
برای جذب این عنصر شما باید خیلی زیاد کود دهید. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!!!
یکی از عناصر پرمصرف است که عموما توجه زیادی به آن نمی‌شود و حرکت آن در درون گیاه برخلاف
دیگر عناصر ماکرو بسیار کند است. جزیی از دیواره سلولی است و در تقسیم سلولی گیاه نقش دارد، همچنین در
فرایندهای رشد و مقاومت به آفات و بیماری‌ها نقش مهمی ایفا میکند.
کاهش این عنصر در شیره سلولی منجر به کاهش کیفیت محصولات خصوصا (هندوانه، گوجه‌فرنگی، فلفل و...) خواهد شد.
این عنصر باید همواره در برنامه‌های غذایی به وفور وجود داشته باشد. برای جذب بالای کلسیم بایستی گیاهان مداوم در حال تبخیر و تعرق باشند. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
جزیی از کُلروفیل میباشد و در جذب فسفر به گیاه کمک میکند.
برای ساخت کُلروفیل وجود حلقه پورفیرین ضروری است این حلقه در مرکز خود عنصر منیزیم را دارد که به همراه چهار بازوی نیتروژنه خود رنگ سبز و سبزینگی را ایجاد میکند.
منیزیم منجر به بالا رفتن طعم و مزه محصول و رنگ‌اندازی آن میشود.
در صورت مصرف صحیح منیزیم برگ‌ها همگی در حالت تولید حداکثری هستند و خبری از برگ‌های پیر مصرف کننده نیست بنابراین سینک و سورس باهم همخوانی دارد و عملکرد در بهترین حالت خود است .
غلظت مصرف منیزیم و میزان نیاز گیاه به این عنصر بسیار پایین است و در میزان حداکثر به 50 پی‌پی‌ام می‌رسد اما بیش بود آن به جای رنگ‌اندازی منجر به کاهش آن میشود. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
بیشتر به صورت پروتیین در درون کلروپلاست ها قرار دارد، به این ترتیب در گیاهانی که کمبود گوگرد دارند میزان کُلروفیل نیز کاهش می‌یابد.
گوگرد در تنظیم ساخت قند، نشاسته و همی سلولز مؤثر است.
از آنجایی که گوگرد در تولید کُلروفیل گیاهان دخالت دارد جزیی از ساختمان چندین اسیدآمینه پروتیین و کُلروفیل میباشد .
اسیدهایآمینه چون سیستیین با منشاء گوگرد ساخته می‌شوند که عامل تولید روغن در گیاهان روغنی و کنترل کیفیت میوه هستند.
مصرف گوگرد در بالاترین مقادیر منجر به خسارت نخواهد شد. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
مس در ساخت قند کافی برای رشد، در مراحل رشد رویشی گیاه بسیار مهم است.
اُکسین و جیبرلین و سیتوکینین در تنظیم قندها متقابلا عمل می‌کنند.
مس روی گلدهی، تشکیل دانه، بذر، میوه و نیز تمام فرایندهای تنظیم‌شده بوسیله اُکسین، جیبرلین و سایتوکینین تأثیرگذار میباشد.
مصرف بالای مس می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری بزند. چرا؟؟ منتظر بمانید !!
درعمل گرده‌افشانی و لقاح و بیوسنتز(اُکسین) برای رشد سلول‌ها نقش مهمی دارد.
روی در بسیاری از سیستم‌های آنزیمی گیاه، نقش کاتالیزوری، فعال‌کننده و یا ساختمانی دارد و در ساخته شدن و تجزیه پروتئین‌ها در گیاه دخیل است.
گیاهان مبتلا به کمبود روی از نظر فاکتورهای تنظیم‌کننده رشد نیز دچار کمبودند. کمبود این عنصر منجر به کاهش شدید سایز برگ‌های سر‌شاخه (حالت جارویی) در درختان میشود. چرا ؟؟ منتظر بمانید
عنصر بُر در ساخت دیواره سلولی ضروری است و در حرکت قند درون گیاه مهم میباشد و در تقسیم سلولی و
ساخت بعضی از اسید‌آمینه‌ها نقش دارد.
عملکرد بُر شبیه کلسیم میباشد و نقش زیادی در رشد در راس گیاه دارد (کنترل میزان هورمون اُکسین) بُر یکی از مهمترین عناصری است که در جوانه‌زدن دانه گرده، تشکیل میوه و انتقال مواد فتوسنتزی به محل مصرف نقش اساسی دارد.
کمبود شدید بُر منجر به عدم مریستم انتهایی میشود که در سبزیجات مثل کلم و کاهو خسارت‌زا است. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد تمام گیاهان است.
در صورت کمبود آن سبزینه (کُلروفیل) به مقدار کافی در سلول‌ها ساخته نمی‌شود و گیاه نمی‌تواند قند یا غذای کافی برای اندام مصرف‌کننده خود بسازد.
در اثر مصرف آهن تأثیر مثبتی بر روی رنگ برگ‌ها و شادابی درختان گزارش شده است.
کمبود آهن با کلروز بین رگبرگی شروع شده و به تدریج تمام پهنک برگ زرد میشود.
کمبود آهن می‌تواند عملکرد را تا 15 % در واحد سطح کاهش دهد. چرا؟؟ منتظر بمانید !!
منگنز جزء کلیدی در تنظیم انرژی است که نقش حیاتی را در فتوسنتز ایفا نموده و همچنین آنزیم‌ها را فعال می‌نماید.
کمبود منگنز به میزان زیادی سطح هورمون اُکسین را پایین می‌آورد.
قندها نیز به طور زیادی با کمبود منگنز کاهش می‌یابند وگیاهان مستعد به آسیب سرمازدگی می‌گردند.
کمبود منگنز مانند کمبود آهن با کلروز بین رگبرگی شروع میشود اما یک علامت تمایز آن عدم رشد کامل جوانهها و پژمردگی و زرد شدن آن‌ها و همچنین بروز حالت نکروتیک در بافت بین رگبرگ‌ها است.
در زمان وقوع تنش‌های محیطی بر روی گیاهان حضور منگنز نقصان عملکرد را بهبود می‌دهد. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
این عنصر در تولید آنزیم‌های مربوط به مصرف نیتروژن در گیاه و همچنین در تبدیل نیترات‌ها به اسیدآمینه نقش دارد .
مولیبدن در افزایش عملکرد و کیفیت محصول و همچنین بر روی جذب عناصر دیگر توسط گیاه نقش دارد.
مولیبدن تنها عنصری است که کمبود آن مواقعی دیده میشود که pH کمتر از 6 باشد.
اسیدهایآمینه باعث افزایش مقاومت گیاه در هنگام بروز تنش‌های محیطی، تأثیر بر روزنههای هوایی، تقویت سیستم ایمنی گیاه، القا فرایند گرده‌افشانی، افزایش کمی و کیفی محصول، افزایش دوره ماندگاری محصول بعد از برداشت، افزایش سرعت رسیدگی محصول، افزایش جذب عناصر ریزمغذی، افزایش فتوسنتز و تأثیر بر رشد گیاه، کمک به تعادل میکروفلور خاک و تسریع در تشکیل اندام‌های هوایی می‌شوند.
اسیدهایآمینه در تمامی قسمت‌های گیاهان مورد استفاده قرار می‌گیرد .
اگر گیاه را به منزله یک واحد ساختمانی در نظر بگیرید خشت‌های این ابر ساختمان اسیدهایآمینه هستند.
استفاده از اسیدهایآمینه به صورت کلی تأثیر کمتری را نسبت به استفاده تخصصی آن‌ها دارد. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
اسیدفولویک طبیعی به رنگ طلایی است و ریشه آن از کلمه fulvus میباشد که در زبان لاتین به معنای رنگ زرد است.
اسیدفولویک یک تامپون طبیعی و کلات‌کننده مناسب با قدرت تبادل یونی بالاست که قدرت جذب عناصر معدنی را در گیاهان افزایش می‌دهد که در نتیجه آن، مقاومت گیاه به تنش‌های محیطی افزایش می‌یابد و نیز باعث افزایش کیفیت و کمیت محصول می‌گردد.
نکته جالب توجه وجود فولویک‌اسید در رژیم‌های غذایی ماست، قبل از کشف فولویک‌اسید به عنوان یک عنصر کلات‌کننده در گیاهان و خاک، فولویک‌اسید در رژیم غذایی بیماران برای افزایش ایمنی بدن و افزایش جذب ویتامین‌ها و دفع سموم از بدن مورد استفاده قرار می‌گرفت.
به عبارت دیگر فولویک‌اسیدها به راحتی وارد فعالیت‌های زیستی در تمام رده‌های گیاهی و جانوری می‌شوند.
اتوبوسی با 70برابر ظرفیت مصداق اسیدفولویک است. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!
اسیدهیومیک می‌تواند بطور مستقیم اثرات مثبتی بر رشد گیاه بگذارد.
رشد قسمت هوایی و ریشه گیاه توسط اسیدهیومیک تحریک میشود، ولی اثر آن بر روی ریشه برجسته‌تر است .
حجم ریشه را افزایش داده و باعث اثربخشی سیستم ریشه شده که احتمالا دلیل افزایش محصول میباشد.
اسیدهیومیک جذب نیتروژن، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و فسفر را توسط گیاه افزایش می‌دهد.
کاربرد اسیدهیومیک کلروز گیاهان را بهبود می‌بخشد که احتمالا نتیجه‌ای است از توانایی اسیدهیومیک برای نگهداری آهن خاک به فرمی که قابل جذب و سوخت و ساز باشد.
این پدیده می‌تواند در خاک‌های قلیایی و آهکی مؤثر باشد که معمولا کمبود آهن قابل جذب و مواد آلی را دارند.
مهمترین اثر هیومیک‌اسید بالا بردن ظرفیت تبادل کاتیونی خاک است که با CEC آن‌را نشان داده و تأثیر اصلی آن نیز همین است.
اسیدهیومیک با کیفیت عالی قلیایی است نه اسیدی. چرا؟؟ منتظر بمانید !!
اُکسین (AUXIN) ماده رشدی است که منجر به طویل شدن سلول میشود، که مهم ترین آن IAA یا ایندول استیک اسید می باشد.
اما نوع دوم، ترکیب (NAA استیک اسید) است که می‌تواند مهمترین ترکیب ریشه‌زایی و جلوگیری‌کننده از ریزش میوه‌ها باشد.
عکس‌العمل گیاه به اُکسین:
1. افزایش ریشه‌زایی بیش از 50 درصد
2. تعویق ریزش برگ
3. بکرزایی در توت‌فرنگی
4. جلوگیری از ریزش میوه در سیب و گلابی
5. افزایش جوانه‌زنی سیب‌زمینی در زمان کاشت
.
ماده رشدی که منجر به افزایش سایز میوه، گلدهی و مقاومت، نسبت به سرما میشود.
بیش از 52 مورد جیبرلین مؤثر در تولید محصولات کشاورزی شناخته شده که مهمترین آن، اسید جیبرلیک‌تری GA3 میباشد.
ترکیب یاد شده به صورت پایه و سوپر کلاته، در تمامی کودهای روت وجود دارد.
عکس‌العمل‌های گیاه نسبت به جیبرلین:
1. افزایش تقسیم سلولی و سایز میوه، به خصوص در سیب و گلابی
2. کشیدگی سلول‌ها و تشکیل فیبر میوه‌ها
3. بارور نمودن گل‌های عقیم محصولات گلخانه‌ای
4. رنگ‌اندازی گوجه‌فرنگی، فلفل‌رنگی و توت‌فرنگی
5. افزایش تعداد جوانه‌های رز و گل‌های شاخه بریده
6. از بین بردن خواب القایی جوانهها
7. رفع خسارت‌های ناشی از استرس‌های کودی و سمی
8. رفع خسارت‌های ناشی از استرس‌های شوری و کم‌آبی
9. رفع خسارت‌های ناشی از استرس‌های سرما و گرما‌زدگی، به خصوص در محصولات گلخانه‌ای و باغات میوه
10. افزایش تولید انگور بی‌دانه و افزایش سایز و قند حبه انگور
تنظیم‌کننده رشدی است که تقسیم سلولی را به شدت تحریک میکند، به طور عمومی، سایتوکنین‌ها می‌توانند در جوانه‌زنی بذور خواب و از بین بردن خاصیت غالبیت انتهایی گیاهان مؤثر باشند.
عکس‌العمل گیاه نسبت به سایتوکنین‌ها:
1. افزایش غده‌بندی سیب‌زمینی
2. افزایش جوانه‌زنی بذر
3. افزایش رسیدن میوه
4. افزایش سرعت رشد
5. رشد جوانه‌های جانبی و از بین بردن غالبیت انتهایی
6. جلوگیری از پیری برگ‌ها و ریزش آن‌ها
محلول‌پاشی کوددهی گیاه از طریق اندام‌های هوایی است.
زمانی که محلول‌پاشی یا تغذیه‌برگی انجام میشود گیاهان عناصر غذایی زیادی را جذب می‌کنند. آن‌ها جذب و مصرف عناصر را در این حالت بسیار بهتر از حالتی که به زمین اضافه شود انجام می‌دهند .
فقط در مواقع ضروری و مشخص شدن نوع و تعداد کمبود و یا در شرایطی تثبیت مواد غذایی در خاک، شستشوی زیاد از خاک، کمبود رطوبت و حرارت پایین خاک و یا به هر علت دیگر محلول‌پاشی مؤثر خواهد بود.
بهترین تأثیر محلول‌پاشی زمانی است که محلول به صورت ریز مه‌پاشی شود. که این عمل را می‌توان از طریق افزایش فشار محلول‌پاش یا با استفاده از پمپ‌های بوم‌دار با نازل‌های واژگون که محلول را با زاویه 45 درجه روی گیاه می‌پاشند انجام داد.
عملیات محلول‌پاشی باید در زمانی که هوا آرام است و سرعت باد در حداقل است انجام گیرد.
به‌کارگیری مویان (سورفکتانت) موجب کاهش نیروی کشش سطحی آب شده و در نتیجه قطرات آب حالت پخشیدگی به خود گرفته وسطح تماس برگ با ذرات کودی بیشتر شده و میزان جذب برگی افزایش می‌یابد.
رشد و تکامل گیاه به وسیله مواد شیمیایی با غلظت‌های بسیار کم کنترل میشود.
اگرچه مقدار تولید آن‌ها بسیار ناچیز است اما، نوع عملکرد و تأثیر آن‌ها بسیار زیاد است.
این مواد با نام‌های فیتو هورمون، رشددهنده گیاه (PGS) یا تنظیم‌کننده‌های رشد گیاه (PGR) خوانده می‌شوند.
هورمون‌ها به طور کلی در سلول‌های متفاوتی از گیاهان به مقدار بسیار کم تولید شده و در سلول‌های اصلی و هدف مورد استفاده قرار می‌گیرند. گاهی این ترکیبات در ریشه، گاهی برگ و حتی در گل تولید می‌شوند اما، در سلول‌هایی مصرف می‌شوند که از محل تولید آن‌ها بسیار فاصله دارد لذا استخراج و خالص‌سازی آن‌ها بسیار مشکل و پیچیده است و نیاز به سیستم‌های بسیار پیشرفته دارد.
تولید این ترکیبات دارای دو مدل بیواُرگانیک و شیمیایی است که پروسه تولید و نوع ترکیب آن‌ها تفاوت‌های زیادی دارد.
تولید این ترکیبات دارای دو مدل بیواُرگانیک و شیمیایی است که پروسه تولید و نوع ترکیب آن‌ها تفاوت‌های زیادی دارد.
روشی است که در آن کود مورد نیاز گیاه از طریق آب‌آبیاری در اختیار آن قرار می‌گیرد.
در این روش کود مورد نیاز در مقادیر کافی و در زمان مطلوب برای گیاه تأمین میشود. در حالیکه در روش‌های معمول کودپاشی، عناصر غذایی مورد نیاز گیاه، در فواصل زمانی زیاد (اغلب در سه مرحله) به گیاه داده میشود و این عمل باعث میشود تا گیاه غذای کافی در بین فواصل زمانی کودپاشی در اختیار نداشته باشد. از طرف دیگر گیاهان در طول دوره رشد خود به مقادیر مختلفی از مواد غذایی نیاز دارند، بنابراین با روش کودآبیاری می‌توان عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را به مقدار مناسب و در هر زمانی که گیاه نیاز دارد تأمین کرد.
از نکات مهم دیگر در روش کودآبیاری کاهش مصرف کود، توزیع یکنواخت آن برای گیاه، کاهش هزینه کارگری کوددهی و همچنین افزایش در سرعت جذب مواد غذایی برای گیاه است.
اجرای سیستم کودآبیاری در صورتی از راندمان بالایی برخوردار خواهد بود که روش آبیاری مزرعه از نوع آبیاری قطره‌ای باشد. تحقیقات نشان می‌دهند استفاده از روش کودآبیاری در آبیاری قطره‌ای نتایج بسیار چشمگیری در افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی دارد.
بذرمال کردن یعنی آغشته نمودن بذر قبل از کاشت با ترکیب یا ترکیباتی که باعث افزایش قدرت جوانه‌زنی بذر،
افزایش حجم ریشه، استقرار بهتر و مناسب گیاهچه شود.
بسیاری از بذرمال‌ها حاوی عناصر غذایی خصوصا ریزمغذی‌ها هستند که در نوع خود ارزشمنداند. اما امامی‌کورپ بذرمال جوانه‌زا را معرفی کرده است که منجر به جوانه‌زنی با سرعت دو برابر میشود. چرا؟؟ منتظر بمانید !!
همانطور که قبلا گفته شد هورمون‌ها به دو طریق شیمیایی و بیواُرگانیک ساخته می‌شوند و به واسطه نوع ساخت و ترکیب شیمیایی که دارند مورد بررسی قرار می‌گیرند.
ترکیبات مورد استفاده در کودهای روت همگی دارای(MSDS) مشخصی بوده که می‌توان بر اساس آن به بی‌خطر و ایمن بودن آن‌ها به دلیل استخراج از منابع گیاهی پی برد. به‌طور مثال جیبرلین مصرفی کودهای روت از قارچ (فوجی کوری) و سایتوکینین آن را از عصاره آندوسپرم ذرت استخراج می‌نمایند و مشخصات اصلی ترکیبات هورمونی کودهای روت به شرح زیر است:
1-
نام‌های عمومی اسید جیبرلیک GIB ,TABS , GROCEL , GIBSOL , GIBBERLIN , GA
2-
مورد استفاده:
تنظیم‌کننده رشد گیاهی
3-
فرمول مولکولی:
C19H22O6
4-
شکل ظاهری:
حالت شیمیایی پودر سفید رنگ
حالت بیواُرگانیک فیتو هورمونی کریستاله و شیشه‌ای شکل
5-
حلالیت در آب:
حالت شیمیایی حلالیت بسیار بالا
حالت بیواُرگانیک (فیتو هورمونی )
حلالیت بسیار پایین نیازمند انجام سیکل‌های پیشرفته حلالیت میباشد که در حال حاضر این فرآیند در انحصار برند روت بوده و سایر شرکت‌ها به این روش دسترسی ندارند .
6-
سمیت ترکیب :
در حالت بیواُرگانیک دارای کمترین سمیت میباشد LD50 = 6300 mg/kg
7-
اطلاعات حمل و نقل:
هیچگونه خطری در قبال حمل‌ونقل هوایی، دریایی و جاده‌ای ندارد
